Επισκεφτείτε και προβληθείτε στον Επαγγελματικό Οδηγό Μελών μας

Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2011

Σπονδή στο νερό


Πηγή: Real taste & style – Κυριακὴ 1 Αὐγούστου 2010 – Τεῦχος 11
ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ


Τα ἐμφιαλωμένα νερὰ μοιάζει τὰ τελευταῖα χρόνια νὰ ἔχουν γίνει ἕνα μόνιμο ἀξεσουὰρ στὴν ζωὴ μας.
Τὰ κουβαλᾶμε μαζὶ μας στὶς παραλὶες, στὸ αὐτοκίνητο, στὰ ταξίδια, ὅταν περπατᾶμε στοὺς δρόμους τῆς πόλης.
Σύμφωνα μὲ τὰ στοιχεῖα, ἡ κατανάλωση ἐμφιαλωμένου νεροῦ στὴν Ἑλλάδα κερδίζει ὁλοένα καὶ περισσότερο ἔδαφος.
Πόσοι ἀπὸ ἐμᾶς, ὅμως, γνωρίζουν τὶ νερὸ ἀγοράζουν ἤ, ἀκόμη καλύτερα, πόσοι μποροῦν νὰ διαλέξουν σωστὰ τὸ κατὰλληλο νερό; Πόσοι ἔχουμε μπεῖ στὴν διαδικασία νὰ διαβάσουμε τὴν ἐτικέτα ἤ, πάλι, πόσοι καταλαβαίνουμέ τὶ ἀναγράφεται σὲ αὐτήν; Καιρὸς νὰ ἀποκωδικοποιήσουμε τὸ νερό ποὺ βρίσκεται κλεισμένο σὲ ἕνα διαφανὲς μπουκάλι.

Ποία εἶναι τὰ εἴδη νεροῦ.
Ἡ Εὐρωπαϊκὴ Ἔνωση ἔχει ἀναγνωρίσει τρεῖς διαφορετικὲς κατηγορίες ἐμφιαλωμένου νεροῦ, ποὺ πρέπει νὰ τηροῦν καὶ κάποιες συγκεκριμένες προδιαγραφές: τὸ ἐπιτραπέζιο, τὸ φυσικὸ μεταλλικὸ νερὸ καὶ τὸ νερὸ πηγῆς. Ἐδῶ πρέπει νὰ διευκρινίσουμε ὅτι κάθε ἄλλος προσδιορισμὸς στὸ ἐμφιαλωμένο νερὸ ἀπαγορεύεται (π.χ. ἰαματικό, θεραπευτικό, φυσικὸ μεταλλικὸ νερὸ πηγῆς κ.ᾂ.).

Ἐπιτραπέζιο νερὸ.
Σύμφωνα μὲ τὴν νομοθεσίᾳ, λοιπόν, τὸ ἐπιτραπέζιο νερὸ ἐπιτρέπεται να εἶναι ὁποιασδήποτε προέλευσης (π.χ. ἀπὸ γεὼτρηση, ἀπὸ λίμνη, ἀπὸ ποτάμι, ἀκόμη καὶ ἀφαλατωμένο νερὸ θὰλασσας). Τὸ ἐπιτραπέζιο νερὸ μπορεῖ νὰ ἔχει ὑποστεῖ κάποια διαδικασία ἀπολύμανσης προκειμένου ἡ σὺσταση του νὰ εἶναι σὺμφωνη μὲ τὴν ἀντίστοιχη κοινοτικὴ ὁδηγία γιὰ τὸ πόσιμο νερό. Δηλαδή, πρακτικὰ ἡ σὺσταση τοῦ ἐπιτραπὲζιου νεροῦ εἶναι ἴδια μὲ αὐτὸ τῆς βρύσης.

Φυσικὸ μεταλλικὸ νερὸ.
Τὸ φυσικὸ μεταλλικὸ νερὸ ἔχει ἀποκλειστικὰ ὑπόγεια προέλευση καὶ ἐμφιαλώνεται ἐπιτόπου στὴν πηγὴ προέλευσής του (συνήθως γεὼτρηση). Οἱ κοινοτικὲς ὁδηγίες ἀπαγορεύουν ὁποιαδήποτε κατεργασία ἢ ἀπολύμανση στὸ φυσικὸ μεταλλικὸ νερό. Ἡ ὑπόγεια προέλευση τοῦ φυσικοῦ μεταλλικοῦ νεροῦ, καθὼς καὶ ἡ ἀπαγὸρευσῃ ὁποιασδήποτε δραστηριότητας σὲ ἰκανοποιητικὴ ἀπὸσταση γύρω ἀπὸ τὴν γεὼτρηση ἑξασφαλίζουν τὴν προστασία του ἀπὸ τὰ μικρόβια. Ἡ συστάσή του μπορεῖ νὰ περιέχει διάφορα μέταλλα καὶ ἰχνοστοιχεῖα, ὅπως τὸ μαγνήσιο, τὸ ἀσβέστιο, τὸ κάλιο κ.λ.π. Ἡ μόνη ἐπεξεργασία ποὺ ἐπιτρέπεται στὸ φυσικὸ μεταλλικὸ νερὸ εἶναι ἡ ἀφαίρεση ἢ ἡ προσθήκη διοξειδίου τοῦ ἄνθρακα, ὁπότε τὸ νερὸ χαρακτηρίζεται ἀνάλογα ὡς «φυσικὰ ἀνθρακοῦχο», «μὲ προσθήκη διοξειδίου τοῦ ἄνθρακα» ἢ «ἐνισχυμένο μὲ ἀέριο τῆς πηγῆς».

Νερὸ πηγῆς.
Τὸ νερὸ πηγῆς εἶναι ἡ ἐνδιάμεση κατηγορία ἀνάμεσα στὸ ἐπιτραπέζιο καὶ φυσικὸ μεταλλικὸ νερό. Τὸ νερὸ πηγῆς μοιάζει μὲ τὸ φυσικὸ μεταλλικὸ νερὸ ὡς πρὸς τὸ ὅτι ἔχει ὁπωσδήποτε ὑπόγεια προέλευση, σταθερὴ σὺσταση, δεν ὑφίσταται καμία διαδικασίᾳ ἀπολύμανσης καὶ ἐμφιαλώνεται πάντα στὴν πηγὴ προέλευσής του. Διαφέρει, ὅμως, ἀπὸ τὸ φυσικὸ μεταλλικὸ νερὸ ὡς πρὸς τὸ ὅτι ἡ σὺστασή του δὲν ἀκολουθεῖ αὐτῆ τοῦ φυσικοῦ μεταλλικοῦ νεροῦ, ἀλλὰ τοῦ ἐπιτραπεζίου. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι τὸ νερὸ πηγῆς δὲν εἶναι πλούσιο σὲ κάποιο μεταλλικὸ στοιχεῖο (π.χ. μαγνήσιο, ἀσβέστιο), οὕτως ὥστε νὰ χαρακτηριστεῖ μαγνησιοῦχο, ἀσβεστοῦχο κ.τ.λ. Πάντως, τὸ πιθανότερο εἶναι νὰ δοῦμε τὸ χαρακτηρισμὸ «νερὸ πηγῆς» σὲ κάποιο εἰσαγόμενο νερό, δεδομένου ὅτι τὰ ἐμφιαλωμένα ἑλληνικὰ νερὰ ἀνήκουν εἴτε στα φυσικὰ μεταλλικὰ εἴτε στα ἐπιτραπέζια.

Ἀποκωδικοποιώντας τὴν ἐτικέτα.
Ἡ ἐτικέτα ποὺ συνήθως βρίσκεται στὸ πίσω μέρος τοῦ μπουκαλιοῦ πρέπει νὰ ἀναγράφει τὴ φυσικο-χημικὴ του ἀνὰλυση, ἡ ὁποία ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὰ πετρώματα ἀπ’ ὅπου διέρχεται τὸ νερὸ καὶ τὰ ὁποῖα τὰ ἐμπλουτίζουν μὲ ὀργανικὰ καὶ ἀνόργανα συστατικά. Στο ἐπιτραπέζιο νερὸ ἡ ἀνὰλυση ᾀφορᾶ τὸν μέσο ὄρο τῶν ἀναλύσεων τεσσάρων ἐποχῶν, δεδομένου ὅτι ἡ φυσικο-χημικὴ συστάσή του ἐπηρεάζεται ἀπὸ διαφόρους κλιματικοὺς παράγοντες (π.χ. τὶς βροχοπτώσεις, ποὺ μεταβάλλουν τὴν στάθμη τοῦ νεροῦ). Στὸ φυσικὸ μεταλλικὸ νερὸ ἀναγράφεται ἡ ἀνὰλυση μιᾶς συγκεκριμένης ἡμερομηνίας. Βάσει νόμου, ἡ ἐτικέτα κάθε μεταλλικοῦ νεροῦ ποὺ διατίθεται στὴν ἀγορὰ πρέπει νὰ ἀναφέρει συγκεκριμένες πληροφορίες ποὺ ἀφοροῦν τὴν προέλευσή του, τὴν διατροφικὴ του ἀξία κ.τ.λ.
 Ὀνομασία πηγῆς: Ἀναφέρεται στὸ ὂνομα τῆς πηγῆς καὶ τῆς περιοχῆς ἐμφιάλωσης.
Λογότυπο γιὰ τὸ εἶδος τῆς συσκευασίας: Θὰ πρέπει νὰ ἀναγράφεται ἡ λέξη «ΡΕΤ», ποὺ σημαίνει ὅτι τὸ ὑλικὸ ἀπὸ τὸ ὁποῖο φτιάχτηκε ἡ συσκευασία εἶναι κατὰλληλο γιὰ τρόφιμα. Ἐπίσης, μπορεῖ νὰ ὑπάρχει καὶ τὸ εἰδικὸ σῆμα τῆς ἀνακύκλωσης, ἐφόσον ἔχει χρησιμοποιηθεῖ οἰκολογικὴ συσκευασία.
Ὑποχρεωτικὲς πληροφορίες: Ἀναφέρονται ἡ ἐπωνυμία καὶ ἡ διεύθυνση τῆς ἐταιρίας ποὺ ἐκμεταλλεύεται τὴν πηγή, συμβουλὲς γιὰ τὴν συντηρήσῃ τοῦ προϊόντος (π.χ. νὰ φυλάσσεται σὲ δροσερὸ καὶ σκιερὸ μέρος) καὶ ἡ ἡμερομηνία λήξῃς.
Σὺνθεση: Εἶναι ὑποχρεωτικὴ ἡ ἀναγραφὴ τῆς περιεκτικότητας τοῦ νεροῦ σὲ ἀνόργανα στοιχεῖα, ὁλικὰ στερεὰ κ.τ.λ. Πρέπει ἐπίσης νὰ ἀναγράφονται ἡ ἀγωγιμότητα καὶ τὸ pΗ τοῦ νεροῦ. Κατὰλληλο γιὰ δίαιτα φτωχὴ σὲ νάτριο, εἰδικὰ γιὰ τὰ νερὰ τῶν ὁποίων ἡ περιεκτικότητα σὲ νάτριο εἶναι μικρὸτερη τῶν 20mg/l.

Τὶ εἶναι ἡ σκληρότητα τοῦ νεροῦ.
Ἂν τὸ νερὸ ὀνομάζεται σκληρὸ ἢ μαλακὸ ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν συγκέντρωση τῶν ἁλάτων ἀσβεστίου καὶ μαγνησίου – δύο ἀπαραίτητων γιὰ τὸν ὀργανισμὸ μας στοιχείων. Ἡ σκληρότητα ὀφείλεται στὰ πετρώματα ἀπὸ τὰ ὁποῖα περνᾶ τὸ νερό καὶ διακρίνεται σὲ ἀνθρακικὴ (ἢ παροδική) – που ὀφείλεται στὰ ἀνθρακικὰ ἅλατα τοῦ ἀσβεστίου καὶ τοῦ μαγνησίου – καὶ σὲ μὴ ἀνθρακικὴ (μονίμη), ποὺ ὀφείλεται στὰ χλωριοῦχα καὶ τὰ θειικὰ ἅλατα τοῦ ἀσβεστίου καὶ τοῦ μαγνησίου. Μεγάλες τιμὲς σκληρότητας δὲν ἀποτελοῦν κίνδυνο γιὰ τὴν ὑγεία. Ἀντιθέτως, ἔχει βρεθεῖ σημαντικὴ συσχέτιση μεταξὺ τῆς αὐξανομένης σκληρότητας καὶ τῆς μειώσῃς τῶν καρδιαγγειακῶν παθήσεων. Ἐπιπλέον, ἡ νομοθεσία δὲν προβλέπει ὅρια σκληρότητας τοῦ νεροῦ.

Τὶ σημαίνει pH.
Εἶναι τὰ ἀρχικὰ τῶν λέξεων puissance hydrogen καὶ δηλώνει τὴν συγκέντρωση ἰόντων ὑδρογόνου στὸ νερό, καὶ ἀπὸ αὐτὸ ἐξαρτᾶται πόσο ὄξινο ἢ πόσο ἀλκαλικὸ εἶναι. Τιμὴ τοῦ pH κάτω τοῦ 7 χαρακτηρίζει τὸ νερὸ ὄξινο, ὅταν εἶναι 7 τὸ νερὸ εἶναι οὐδέτερο ἐνῶ ὅταν εἶναι ἄνῳ τοῦ 7 καὶ ἕως 14 τὸ νερὸ εἶναι ἀλκαλικό. Τὰ ἐπιτρεπόμενα ὅρια τοῦ pH στὸ ἐπιτραπέζιο νερὸ εἶναι 6,5 – 9,5, ἐνῶ γιὰ τὸ φυσικὸ μεταλλικὸ νερὸ δὲν ὑπάρχουν ὅρια. Τὰ ἀνθρακούχα νερὰ εἶναι πιὸ ὄξινα ἀπὸ τὰ μὴ ἀνθρακούχα.
Ποιὰ εἶναι τὰ ὠφέλιμα μέταλλα στὸ φυσικὸ μεταλλικὸ νερὸ.
Τὰ φυσικὰ μεταλλικὰ νερὰ παρέχουν πολύτιμα μέταλλα καὶ ἰχνοστοιχεῖα ποὺ, ἀνάλογα μὲ τὴν συγκέντρωση τους, χαρακτηρίζουν τὸ νερό. Ὅμως, ὅπως ἤδη διευκρινίσαμε, ὁ νόμος ἀπαγορεύει νὰ ἀναγράφονται στὴν ἐτικέτα ἑνὸς φυσικοῦ μεταλλικοῦ νεροῦ ἐνδείξεις ποὺ τοῦ ἀποδίδουν θεραπευτικὲς ἰδιότητες ἢ ἐπεξηγήσεις γιὰ τὴν λειτουργίᾳ τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ. Τὰ μεταλλικὰ στοιχεῖα, πάντως, ποὺ περιέχονται στὸ φυσικὸ μεταλλικὸ νερὸ (ἀλλὰ καὶ στὸ ἐπιτραπέζιο νερὸ) εἶναι ἀπαραίτητα γιὰ τὸν ὀργανισμὸ μας καὶ ἔχουν εὐεργετικὴ δράση στὴν ὑγεία μας. Τὰ κύρια συστατικὰ τοῦ φυσικοῦ μεταλλικοῦ νεροῦ τὰ ὁποῖα ἀναγράφονται στὴν ἐτικέτα εἶναι:
Ca++   Ἀσβέστιο: Εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ σημαντικότερα μέταλλα, ἀφοῦ ἀποτελεῖ βασικὸ δομικὸ συστατικὸ τῶν ὀστῶν καὶ τῶν δοντιῶν. Παράλληλα, παίζει ρόλο στὴ λειτουργία τῶν μυῶν καὶ στὴ μετὰδοση τῶν σημάτων μεταξὺ τῶν νεύρων. Τὸ ἀσβέστιό που περιέχεται στο νερὸ ἀξιοποιεῖται πλήρως ἀπὸ τὸν ὀργανισμὸ μας καὶ μπορεῖ νὰ συμβαλεῖ στὴ συνολικὴ ἡμερήσια προσλήψη ἀσβεστίου.
Cl   Χλώριο: Ἀποτελεῖ συστατικὸ τοῦ ὑδροχλωρικοὺ ὀξέως τοῦ στομάχου. Μαζὶ μὲ τὸ νάτριο συμβάλλουν στὴ διατὴρησῃ τῆς ἰσορροπίας τῶν ὑγρῶν στὸ σῶμα μας.
HCO3   Δικαρβονικὸ Ὀξύ: Συμβάλλει στὴ διατὴρηση τῆς ὀξύτητας τοῦ πεπτικοῦ συστήματος καὶ διευκολύνει τὴν πέψη.
Fe++   Σίδηρος: Τὸ συναντᾶμε σὲ νερά ποὺ διέρχονται ἀπὸ πετρώματα πλούσια σὲ ἅλατα σιδήρου. Ὁ σίδηρος εἶναι συστατικὸ τῶν ἐρυθρῶν αἱμοσφαιρίων, τὰ ὁποῖα μεταφέρουν τὸ ὀξυγόνο στοὺς ἱστούς. Ἡ ἐπαρκὴς προσλήψή του συμβάλλει καὶ στὴν πρὸληψη τῆς ἀναιμίας.
K+   Κάλιο: Ἀπαραίτητο γιὰ τὴν ρύθμιση τῆς ἐνυδάτωσης τῶν κυττάρων καὶ τὴν διατὴρηση τοῦ ἰσοζυγίου τῶν ὑγρῶν στὸν ὀργανισμὸ μας.
Mg++   Μαγνήσιο: Μαζὶ μὲ τὸ ἀσβέστιο συμβάλλουν στὴν καλύτερη λειτουργία τῆς καρδίας. Σημαντικὸ γιὰ τὴν καλὴ λειτουργία τῶν μυῶν καὶ τῶν νεύρων, ἐνῶ ἔχει καὶ διουρητικὴ δράση.
Na+   Νάτριο: Πρὸκειται γιὰ ἓναν ἀπὸ τοὺς σημαντικότερους ἠλεκτρολύτες ποὺ, ὅπως καὶ τὸ κάλιο, συμβάλλει στὸ ἰσοζύγιο τῶν ὑγρῶν τοῦ ὀργανισμοῦ καὶ συμμετέχει στὴν σύσπαση τῶν μυών. Ἡ ὑπερβολικὴ κατανάλωση νατρίου συνδέεται μὲ τὴν ὑπερταση, γιὰ τὴν ρύθμιση τῆς ὁποίας συστήνεται ἡ ἀποφυγὴ τοῦ.
Sio2   Διοξείδιο τοῦ Πυριτίου: Συμβάλλει στὴν ἐλαστικότητα τῶν ἀρτηριακῶν τοιχωμάτων.
SO4   Θειικὰ Ἰόντα: Εἶναι συστατικὰ τῶν κυτταρικῶν μεμβρανῶν καθὼς καὶ πολλῶν ἐνζύμων τοῦ ὀργανισμοὺ μας.

Ἑλληνικὸ ἢ εἰσαγόμενο;
Οἱ εἰδικοὶ ἐπισημαίνουν ὅτι τὰ νερὰ μας εἶναι ἐξαιρετικῆς ποιότητας. Αὐτὸ ἰσχύει ὄχι μόνο γιὰ τὰ φυσικὰ μεταλλικὰ νερά, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ ἐπιτραπέζια, ποὺ οὐσιαστικὰ εἶναι ἐμφιαλωμένο νερὸ δικτύου (ἄλλωστε, τὸ νερὸ τοῦ δικτύου τῆς Ἀττικῆς εἶναι ἀπὸ τὰ καλύτερα τῆς Εὐρώπης, τὴν στιγμὴ ποὺ οἱ εὐρωπαῖοι δὲν μποροῦν νὰ πιοῦν τὸ δικὸ τους νερὸ βρύσης καὶ καταφεύγουν στὰ ἐμφιαλωμένα). Ἐπιπλέον, τὰ ἑλληνικὰ φυσικὰ μεταλλικὰ νερά, ἐν ἀντιθέσει μὲ αὐτά ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὴν ὑπὸλοιπη Εὐρώπη, εἶναι ὀλιγομεταλλικά, δηλαδὴ πιὸ «ἐλαφρία». Στὴν Εὐρώπη τὰ περισσότερα φυσικὰ μεταλλικὰ νερὰ εἶναι πλούσια σὲ ἅλατα – γιὰ αὐτὸ καὶ συστήνεται ἡ ἐναλλαγὴ στὴν κατανάλωση τους καὶ ὄχι ἡ προτὶμησῃ ἀποκλειστικὰ μιᾶς μάρκας, οὕτως ὥστε νὰ ἀποφευχθεῖ μακροπρόθεσμα ἡ συσσώρευση ἁλάτων στὸν ὀργανισμό. Αὐτὸ ὅμως δὲν ἰσχύει γιὰ τὰ ἑλληνικὰ φυσικὰ μεταλλικὰ νερά, τὰ ὁποῖα, ἐκτὸς τοῦ ὅτι εἶναι ὀλιγομεταλλικά, ἔχουν καὶ μικρὲς διαφοροποιήσεις μεταξὺ τῶν ὅσων ἀφορᾷ τὴν περιεκτικότητα τους σὲ μεταλλικὰ στοιχεῖα.


Δεν υπάρχουν σχόλια: